Ölürken zihnimizde neler gerçekleşiyor?
Sinirbilimci Jimo Borjigin, " hayata veda etmenin yaşamın kaçınılmaz bir parçası" olmasına rağmen son nefeste beyinde neler olduğu hakkında " hemen hemen hiçbir şey" bilinmediğini fark ettiğinde çok şaşırmış .
Borjigin, hemen hemen bir on yıl kadar önce farelerin beynindeki nörokimyasal deşarjlar üzerinde deney yaparken iki farenin yaşamını yitirdiğini ve bu sayede tesadüfen beyinlerinin ölüm sürecini gözlemleyebildiğini anlatıyor .
BBC Mundo’ya konuşan Borjigin, " Bir fare aşırı miktarda serotonin salıverdi . Belki de halüsinasyon görüyordu?" diyor ve bu kimyasalın halüsinasyonla bağlantılı olduğuna dikkat çekiyor .
Zihinsel durumu dengeleyen bir hormon boşalımı olan serotonini bu kadar yüksek düzeyde tespit etmek Borjigin’de ilgi uyandırdı :
Ölümün açıklaması
Borjigin, bilim camiasında kalp atışı durduğunda bir kişinin öldüğünün kabul edildiğini söylüyor, lakin bu süreçte beyin yerine kalbe baktıklarını anlatıyor.
"Bilimsel anlayışa göre zihin çalışmıyormuş gibi çünkü kişiden tepki gelmiyor; konuşma yetisini kaybediyor, ayakta kalamıyor, oturamıyor "
Beynin çalışabilmesi için çok yoğun oksijene ihtiyacı duyuyor. Eğer kalp işlevini durdurursa, oksijen de beyine gitmez .
Borjigin, " Yani tüm dışsal belirtiler beynin artık işlevsiz hale geldiğine ya da en azından hiperaktif değil de hipoaktif olduğuna gösteriyor " diyor.
Beyin ‘ aşırı hızda ‘
Borjigin, ekibiyle birlikte 2013 yılında yaptığı fareler üzerinde gerçekleştirdiği bir çalışmada hayvanların kalpleri durduktan sonra çeşitli nörotransmitterlerde yoğun aktivite tespit ettiklerini anlatıyor :
"Serotonin 60 kat arttı kendinizi iyi hissetmenizi sağlayan bir kimyasal olan dopamin maddesi 40 ila 60 kat çoğaldı. Kendinizi çok uyanık hissetmenizi sağlayan norepinefrin ise 100 katına kadar arttı ."
Borjigin’e göre hayvanlar yaşarken bu kadar yüksek seviyeleri görmek imkansız .
Ekip 2015 yılında ölmek üzere olan farelerin kafaları üzerinde bir çalışma daha yaptı :
"Her iki durumda da beyin çok aktif halde, aşırı aktif bir haldeydi ."
Gama sinyalleri
Borjigin’in ekibi 2023 yılında, yaşam destek ünitesine ve beyin aktivitesini ölçen cihazlara bağlı, ölmek üzere olan dört insan üzerinde bir çalışma yaptı.
Yakınlarının kararıyla bu kişileri hayatta tutan solunum cihazları devreden çıkarıldı.
Bilim insanları cihazların kapatılmasının ardından hastalardan iki hastanın beyninde yoğun bir aktivite gözlemledi . Bu, bilişsel işlevin bir göstergesi .
Hastaların beyninde en hızlı beyin dalgaları olan gama dalgaları da gözlemlendi . Gama dalgaları kompleks veri işleme ve bellekle ilişkili .
Hastalardan birinde beynin her iki kısmındaki temporal alanlarda yüksek { aktivite gözlemlendi | hareketlilik gözlemlendi | aktivite