Mihri Müşfik Hanım

Mihri Müşfik Hanım’ı Tanıyor muyuz ?

    Bu yazımda sizlere Mihri Müşfik Hanım’ı anlatmaya çalışacağım. Mihri Müşfik Hanım kimdir, neler yapmıştır, tarihin tozlu sayfalarında yer edinebilmeyi nasıl başarmıştır?  Bunlardan bahsedeceğim. Bu arada belirtmeden de geçmeyelim, Google Mihri Müşfik Hanım’ın doğum gününe özel doodle da hazırlamış, bu çağdaş sanatçımızı unutmamıştır.

    Mihri Müşfik Hanım hakkında bilmemiz gereken ilk şey çağdaş ilk kadın ressamımız olmasıdır ve bunun yanında Cumhuriyet’in ilanından sonra Gazi Mustafa Kemal’in mareşal üniformasıyla bir portresini çizmiş ve bizzat kendilerine teslim etmiştir. Bu portre aynı zamanda Gazi’nin ilk portresi olma özelliğinin taşımaktadır.

    Hayatına gelecek olursak, 26 Şubat 1886 tarihinde İstanbul’da, Kadıköy’ün Bahariye semtinde dünyaya gelmiş. Babası, Askeri Tıbbiye’de (şanlı yuvada)  ders veren ve “Tıbbiye Nazırı” veya “Tıbbiye Reisi” olarak da bilinen Dr. Çerkez Ahmet Rasim Paşa’dır. Avrupaî bir eğitim görmüş. Edebiyat, musikî ve resim ile ilgilendi. Resme olan ilgisi diğerlerine göre ağır basıyordu. Yaptığı bir resmi Sultan II. Abdülhamit’e takdim edince saray ressamı Zonaro’nın öğrencisi olmuş ve kendisinden Beşiktaş’taki atölyesinde resim dersleri almış.

    İtalya ve Fransa’da çeşitli sanat okullarda ve atölyelerde öğrenim gören Mihri Müşfik Hanım, dışavurumcu bir anlayışla özgün portreler yapmış. Çağdaş resim akımlarını yakından takip etmiştir. Portrelerinde kübizmin ve ekspresyonizmin etkisi dikkat çekmiştir. En önemli eseri sayılan Naile Hanım portresini bu dönemde, 1908 – 09 yıllarını içeren uzunca bir süreçte meydana getirmiş. Eser, İttihat ve Terakki Cemiyeti kurucularından, eski Viyana Sefiri, İstanbul şehreminlerinden (belediye başkanı) Ali Rıza Bey’in annesi, Naile Hanım’ı betimlemektedir.

    Ayrıca Taha Toros’un kaleme almış olduğu ‘İlk Kadın Ressamlarımız’ isimli yapıtın dipnotlarından, sanatçının 1988 yılına kadar yapılan araştırmalarda Türkiye’de 32, İtalya’da 36, Fransa’da 23 ve Amerika’da 60’ı aşkın olmak üzere, 150 dolayında eseri kayıt altına alındı. Bu sayı da oldukça başarılı olduğunun bir göstergesidir bence. Kız öğrencilerin devam ettiği bir Güzel Sanatlar Akademisi olan İnas Sanayi Nefise Mektebi’nin ilk kadın yöneticisi olan Mihri Müşfik Hanım, burada pek çok kadın ressamın yetişmesine katkıda bulunmuş. Edebiyat-ı Cedide şairlerinin yazdıklarını resimleyerek bir “Edebiyat-ı Cedide Resmi” yaratmış.

    Bize de tarihimizde böyle bir sanatçıyı bir nebze de olsa tanıtma fırsatı verildi. Umarım başarılı olmuşumdur. Birbirimizden öğrenecek ve birbirimize öğretecek çok şeyimiz var. Bilgilerimizi paylaşmak dileğiyle…