Bu Hafta Ne Öğrendim #29

Milletçe bir yerlere adımızı yazmayı severiz. Özellikle henüz kurumamış beton ya da hafif yumuşamış ahşap bir zemin bulursak hiç kaçırmayız. Bu hafta, bu özelliğin bize özgü olmadığını öğrendim. Ayasofya’daki mermer korkuluklardan birinin üzerinde 9. yüzyıla ait olduğu ve bir Viking tarafından kazındığı tespit edilen bir yazı varmış. Adam bundan bin küsür sene önce kalkıp mermerin üzerine “Halvdan buradaydı” yazmış.

Gün geçmiyor ki Naziler ile ilgili bir şeyler öğrenmeyeyim. Gerçekten değişik insanlarmış. Adamlar 2. dünya savaşını kazanmak amacıyla köpeklere konuşmayı, okumayı ve anlamayı öğretmek için bir “köpek okulu” kurmuş. Naziler, köpeklerin çok zeki canlılar olduklarına ve konuşmayı öğrenebileceklerine inanıyormuş.

Sene olmuş 2017 ve istediğimiz bilgiye iki tıkla ulaşıyoruz. Eskiden öğrenmek için kapsamlı bir kütüphanede belki bir gün geçirmemiz gereken konu için şimdilerde 10 dakika bile harcamıyoruz. Bu büyük bir avantaj gibi görünse de aslında insanlık için büyük bir risk anlamına geliyormuş. İnsanlar, bilgiye hemen ulaşmanın verdiği rahatlık ve sorumsuzluk ile edindiği bilgileri aklında tutamamaya başlamış ve Dijital Amnezi olarak da tanımlanan bu duruma Google Etkisi adı verilmiş. Altı Avrupa ülkesinde 16 yaşından büyük 6000 kişinin katıldığı bir anketin sonucuna göre, bilgileri belleğimizde tutamamamızın nedeninin, bunları hatırlama sorumluluğunu akıllı telefonlar gibi dijital cihazlara devretmek olduğu anlaşılmış. Ankete katılan kişilerden 16 – 24 yaş aralığında bulunanların %43’ü, akıllı telefonlarının, bilmeleri veya hatırlamaları gereken her şeyi barındırdığını söylemiş.

Kuantum teorisi sayesinde 1918 yılında Nobel Fizik Ödülünü alan fizikçi Max Planck’in karısı veremden, bir oğlu savaşırken, diğeri Hitler’e yaptığı suikast girişimi sonrası idam edilerek, kızları ise doğum yaparken ölmüş. Adamın başına daha neler neler gelmiş.

2002 yılında Denizli’deki bir mermer ocağında bir işçi tarafından bulunan kafatası parçası çöpe atılmaktan son anda kurtulmuş ve bu kafatası parçası tam 1.2 milyon yıl önce yaşamış bir insana ait çıkmış. Bu insana Denizli Adamı ismi verilmiş ve Denizli Adamı, Anadolu’da bilinen ilk ve tek taş devri insanıymış.

2014 yılında, Norveç’in başkenti Oslo yakınlarında 1.000 ağacın dikilmesi ile Gelecek Kütüphanesi isminde bir proje başlatılmış. Projeyi başlatan İskoç sanatçı Katie Paterson’un amacı, 100 yazardan alacağı ve zamanı gelene kadar kimsenin okumayacağı 100 yazının 2114 yılında, yani projenin başladığı yıldan tam 100 yıl sonra, bahse konu 1.000 ağaçtan elde edilecek kağıtlara basılarak insanlarla buluşturulmasıymış. Projenin hayata geçmesini garantiye almak adına Gelecek Kütüphanesi Vakfı isminde bir de vakıf kurulmuş.

Uzay boşluğunda hayatta kalabilen tek hayvan, yüksek radyasyon ve sıcaklığa dayanıklı, yarım mm boyundaki su ayısıymış. Tabii hayvan dediysem mikroskobik bir hayvan bu. Uzay boşluğunda bile hayatta kalabiliyor olmasını ben astronot kıyafeti giymiş gibi bir tipi olmasına bağladım.

1998 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde oynanan bir maçta sahaya yıldırım düşmüş ve ev sahibi takımdan ölen olmazken, misafir takım oyuncularının tamamı yani 11 kişi ölmüş. Ülkede olayın bir büyü veya sihir olayı olup olmadığı ile ilgili tartışmalar çıkmış. Yabancı kaynakları araştırdığımda BBC’nin dahi bu haberi “Kongo gazetesinin haberine göre” diye verdiğini gördüm ve şaşırdım. Teyit etmek bu kadar zor mu eyy BBC? Tamam, olay doğru fakat karşı takımın tamamı ölürken, ev sahibi takımın oyuncularından bir kişi bile nasıl ölmüyor anlamadım gitti. Sağlam kaynak olmadan bilgi vermiyorum normalde biliyorsunuz, artık ben de BBC’nin yalancısıyım. Videoyu da ekledim, karar sizin.

Brueghel isimli ressam, 1560 yılında yaptığı Çocuk Oyunları isimli tabloda 16. yüzyıl Hollanda’sının 80 farklı çocuk oyununu resmetmiş. Tablo, şu anda Viyana’daki Sanat Tarihi Müzesinde sergileniyormuş. Yolunuz düşerse mutlaka göz atın. Adam o yoklukta 80 farklı oyunun resmini çizmiş. 80 oyun diyorum. Bizim, şöyleydi böyleydi diye övündüğümüz 90’lar yanında hikaye kalır. (Büyütmek için resmin üzerine ücretsiz olarak tıklayabilirsiniz) Bu hafta da bu kadar güzel insan, haftaya görüşmek üzere.

Yükleniyor…